Անհետացման եզրին գտնվող 10 բնական հրաշալիքներ

 Բելիզի արգելապատնեշ Աշխարհի ամենաբազմազան էկոհամակարգ ունեցող ստորջրյա ժայռը հանգրվան է հանդիսանում կետանման շնաձկների, կատվաձկների, ծովաձիուկների, ինչպես նաև թառափի, խխունջի և ծովախեցգետինների համար: Վտանգը: Ինչպես Ավստրալիայի, այնպես էլ Բելիզի արգելափակոցը դժվարությամբ է իր գոյությունը պահպանում: Բելիզի խութը` մոտ 1125 կմ երկարությամբ մեսոամերիկյան խութի մի մասը, որը ձգվում է Մեխիկոյից մինչև Հոնդուրաս, մեծապես գունազրկվել է 1998 թ-ին, որը պատճառ է հանդիսացել տարբեր շրջաններում մարջանի մոտ 50 տոկոս կորստի: Անկումը շարունակվել է աշխարհի ծովերի գլոբալ տաքացման, գյուղատնտեսական աղտոտման, առաջխաղացման և մեծ թափ ստացող զբոսաշրջության հետևանքով, որը խթանել է ափամերձ շրջանների զարգացմանը և հածանավերի ներխուժմանը: 

Կոնգոյի ավազանը Արևադարձային անտառները, ինչպիսին է Կոնգոյի ավազանը, աշխարհին մատակարարում են 40 տոկոս թթվածնով և ծառայում որպես կենսական սննդի, թերապիայի և հանքային աղերի աղբյուր: Վտանգը. ՄԱԿ-ի տվյալների համաձայն` անտառի 2/3 մասից ավելին և իր եզակի բուսական ու վայրի կենդանական աշխարհը կարող է անհետանալ մինչև 2040 թվականը, եթե անհրաժեշտ քայլեր չձեռնարկվեն այն պահպանելու համար: Տարածվելով շուրջ 6 պետությունների երկայնքով` անտառի 4մլն հա տարածքը ամեն տարի քայքայվում է հանքափորության, անօրիանական անտառահատման, անասնապահական ագարակների տարածման և պարտիզանական մարտերի հետևանքով: Քանի որ անտառը գնալով փոքրանում է, ավելի քիչ ածխածնի երկօքսիդ է կլանվում, որի պատճառով անձրևի տեսքով տեղումների քանակությունը նվազում է, որն էլ իր հերթին հանգեցնում է կլիմայական փոփոխությունների:

Մեռյալ ծով Սա աշխարհի ամենացածր կետն է, որն ունի 10 անգամ ավելի աղային գոյացություն, քան ծովի ջուրը, և կարծիք կա, որ այն պարունակում է նաև թերապևտիկ հանքային ջրեր: Վտանգը. Վերջին չորս տասնամյակներում Մեռյալ ծովը իր երրորդ չափով փոքրացել է և տարեկան մոտ 25 մետր ներս է սուզվում` ափից մոտ 1.5 կմ հեռավորության վրա թողնելով նախկին ափամերձ հանգստավայրերը և ռեստորանները: Հորդանան գետը լճի միակ աղբյուրն է, և քանի որ շրջակա երկրները մեծապես կլանում են նրա ջրերը, քիչ քանակություն է հասնում Մեռյալ ծովին, որի հետևանքով էլ այն կարող է անհետանալ 50 տարվա ընթացքում: Հետագայում մեծ ճնշում է գործադրվել ծովի վրա կոսմետիկ ընկերությունների և պոտաշ արտադրողնեորի կողմից, ովքեր կլանում են այն օգտակար հանածոների համար:

Էվերգլեդս 1 մլն հա տարածք ունեցող այս ճահճուտը իր մեջ ներառում է կիպարիսե ճահիճներ, մանգլենիներ, եղեգ և սոճուտներ: Սա աշխարհում միակ վայրն է, որտեղ կոկորդիլոսներն ու ալիգատորները միասին են` մեկ տարածքում: Վտանգը. Մի շարք հանգամանքներ վտանգում են այս ճահճուտի գոյությունը. ագարակներից ստացվող աղտոտումը, ներխուժող տեսակները` չհիշատակելով նաև այն փաստը, որ տարածաշրջանի ջրի 60 տոկոսը ուղղվում է մերձակա քաղաքներ և ֆերմաներ: Արդյունքում այժմ Էվերգլեդսը 1990 թվականի ունեցած չափի համեմատ զգալիորեն փոքրացել է: Վատն այն է, որ սա ֆլորիդյան ընձառյուծի և վայրի կենդանական աշխարհի մոտ 100 տեսակների միակ բնակավայրն է: Այս կատվազգիները կարող են Էվերգլեդսի ոչնչացման հետ մեկտեղ լիովին անհետանալ հաջորդ 40տարվա ընթացքում: (Սա վերջը չէ. Էվերգլեդսի մոտ 20 տեսակ (կրիա, ծովաձիուկ, ճահճային թռչուններ) անհետացման եզրին է կանգնած):

Մադագասկար Մադագասկարի բուսական և կենդանական աշխարհի ավելի քան 80 տոկոսը անհետացել է երկրի երեսից Աֆրիկայից Հնդկական ծովի միլիոնավոր տարիներ մեկուսացման հետևանքով: Վտանգը. Եթե ոչ մի քայլ չձեռնարկվի աշխարհի չորրորդ ամենամեծ կղզին փրկելու համար, նրա անտառները և ինքնատիպ բնակիչները կանհետանան 35 տարվա ընթացքում: Անտառային էկոհամակարգերը վերացել են անտառահատման, անասնապահական ագարակների և որսագողության պատճառով: 20 տեսակի կիսակապիկները, որոնց շնորհիվ էլ Մադագասկարը մեծ հռչակ է ձեռք բերել, անհետացման եզրին են կանգնած: Կղզու էնդեմիկ տեսակներից մի մասը երբևէ չեն գրանցվել, և հանավանականությունը մեծ է, որ կվերանան նախքան ուսումնասիրվելը:

Մալդիվներ Տարածաշրջանը հարուստ է մարջանե խութերով և ոչնչացման եզրին գտնվող ձկային տեսակներով, ինչպիսիք են հսկայական նապոլյան ձուկը, ընձառյուծանման շնաձուկը և մոտ 250 ծովային հրեշներ: Վտանգը. Որոշ գիտնականներ մեծ հույսեր են կապում Մալդիվների վերականգնման հետ, եթե գլոբալ տաքացումը շարունակի հալեցնել սառցե բեկորները և բարձրացնել ծովի մակարդակը: Նրա 1.190 կղզյակները և մարջանե գոտիները (որոնցից 200 բնակեցված են) տարածված են Հնդկական օվկիանոսի մակարդակից մոտ 8 ոտնաչափ բարձրության վրա: 2008 թ-ին Մալդիվների նախագահը հայտարարել է, որ կառավարությունը սկսելու է նոր տարածքներ գնել տարբեր երկրներում ներառյալ Հնդկաստանը , որպեսզի ջրի մակարդակի բարձրացման դեպքում քաղաքացիներին ապահովեն բնակավայրերով: 2009 թ-ին նա նախարարների հետ ստորջրյա հանդիպում ունեցավ շեշտելու կղզու խոցելի վիճակը:

Բևեռային բնակիչներ Այստեղ բնական երևույթները եզակի են և ոգևորիչ. վեր խոյացող սառցաբեկորներ,Ավրորա Բորեալիս (հյուսիս-բևեռային լուսավորում), և փառահեղ կենդանիներ (պինգվիններ, բևեռային արջեր, կետեր): Վտանգը. The Woods Hole Oceanographic Institute-ը` աշխարհում եկամուտ չհետապնդող ամենամեծ հետազոտական խումբը, կանխագուշակել է, որ գլոբալ տաքացման շարունակման դեպքում Անտարկտիկայի պինգվինների 80 տոկոսը կոչնչանա, իսկ մնացյալ մասը անհետացման եզրին կկանգնի: Արկտիկայում բևեռային արջը նույնպես վտանգված է ծովի սառույցի շարունակական կորստի պատճառով (որը սկսած 1970-ական թթ.-ից ամեն տասնամյակ 3 տոկոսով նվազում է): Ուսումնասիրությունները կանխորոշել են, որ շարունակվող տաքացման հետ Անտարկտիկան կզրկվի սառույցից 20-40 տարվա ընթացքում:

Ռաջաստան, Ռանթամբոր Աշխարհի լավագույն վայրերից մեկը, որտեղ կարելի է վագրեր տեսնել: Վտանգը. Աշխարհում վայրի վագրերի թիվը 3.200-ից նվազել է, որի կեսը բնակվում է Հնդկաստանում: Եթե ծայրահեղ միջոցներ չձեռնարկվեն, ապա կատվազգիների ներկայացուցիչը կարող է անհետանալ երկրի երեսից մոտակա ժամանակներում- հնարավոր է մոտակա 10-12 տարվա ընթացքում: Նրանց բնակավայրի տարածքը կրճատվել է 93 տոկոսով, և չնայած դեռևս կան որոշակի պաշարներ, հաշվարկել են, որ օրական մեկ վագր է սպանվում չինական ավանդական դեղամիջոցների պատրաստման համար:

Թահուամանու արևադարձային անտառը Թութակները և արմավենիները սնվում են աշխարհի ամենամեծ աղի աղբյուրից: Այս հինավուրց հրաշքների երկիրը նրանք կիսում են ոչնչացման եզրին գտնվող այնպիսի տեսակների հետ, ինչպիսիք են հսկայական ամադիլոսները, յագուարները և ջրասամույրները: Վտանգը. Պերուի Madre de Dios շրջանում գտնվող այս հսկայական արևդարձային անտառը Հարավային Ամերիկայի վերջին մահոգանի կարմիր ծառի բնակավայրն է հանդիսանում: Սակայն անօրիանական անտառահատումը սպառել է անտառի պաշարները, իսկ ԱՄՆ պարտավոր է գնել 80 տոկոս մահոգանի: Մեկ ծառից կարելի է 1մլն դոլլար արժողությամբ կահույք պատրաստել: Անտառահատները կառուցում են ճանապահներ` թույլատրելով ֆերմերներին և որսորդներին ներս մտնել` դրանով իսկ խմբելով տեղացիներին և վնասելով անտառի էկոհամակարգը: Մերձակա շրջաններում ոսկու հանքերը սնդիկ են բաց թողնում օդի և ջրի մեջ:

Յանցզի գետի ավազանը Մոտ 400մլն բնակչությամբ այս տարածաշրջանը բնակատեղի է համարվում այնպիսի էկզոտիկ արարածների համար, ինչպիսիք են հսկա պանդաները, գաճաճ կապույտ ոչխարները, Յանցզիի ծովախոզերը և սիբիրյան կռունկները: Վտանգը. Շատերը` ներառյալ չինական կառավարությունը, գիտակցում են, որ Յանցզի գետի ավազանը իր բազմազան ծովային և կենդանական աշխարհի մեծ մասը կորցնելու վտանգի տակ է գտնվում: Անտառահատում է իրականացվել տարածքը տեղահանված ֆերմերներին տրամադրելու համար, իսկ ջրամբարը հեղեղել է գյուղեր, ագարակներ, գործարաններ եւ հանքեր` Յանցզի գետի առկա աղտոտմանը ավելացնելով նավային առաքումից, արդյունաբերությունից, գյուղատնտեսությունից եւ հումքի կոյուղուց եկած աղտոտումը: Եղել են նաև փլուզումներ, իսկ սեյսմոլոգներին հուզում է այն հարցը, թե արդյոք, վերոնշյալ երկու հանգամանքներից ելնելով, ջրի ճնշումը կարող է աղետալի երկրաշարժի պատճառ դառնալ: